Kongresuko Euskal Taldeak Usansoloko herritarren gehiengoaren nahia eraman du gaur Osoko Bilkurara; izan ere, gaur egun Galdakaokoa ez den beste udalerri bat eratzeko eskakizuna egin dute, “gehiengo batez eta era iraunkorrean”. Espainiako Gobernuari kontrola egiteko saioan, Mikel Legarda diputatu jeltzaleak aldarrikatu du, gainera, Bizkaiko Lurralde Mugapeei buruzko foru-araudia, herritar horiek babesten dituena, beren erreklamazioa egin ahal izateko.

Legardak azaldu duenez, bereizketa-prozesu hori, herritarren ikuspegitik, duela 40 urte baino gehiago hasi zen, eta 1988an hasi zen instituzioetan, Galdakaoko Udalaren ebazpen baten bidez, Usansolo udalerri horretako parte baita. Horrela, eta gaur arte, herrigune honetako bizilagunek ia aho batez hiru aldiz adierazi dute Galdakaotik berezi eta udalerri berri bat eratu nahi dutela. Diputatu jeltzaleak azaldutakoaren arabera, 2014an gertatu zen, botoen % 90ekin, 2019an errepikatu zen, eta, duela gutxi, joan den hilean, herritarren kontsultan, segregazioaren aldeko aldarrikapenak botoen % 80 jaso zituen, % 63ko parte-hartzearekin.

Hain zuzen ere, horregatik, eta gizartearen eskari nagusi eta iraunkor horren aurrean, Bizkaiko Batzar Nagusiek, bere eskumen esklusiboa baliatuz eta bere foru-araubide pribatiboaren arabera, Bizkaiko Lurralde Historikoko Udal Mugapeei buruzko araudia aldatu zuen 2015ean, herritarren eskaerei erantzun ahal izateko, hala nola Usansolorena.

Horregatik guztiagatik, Legardak Isabel Rodríguez Chavezi galdetu dio ea bere Gobernua oztopo izango den Usansoloko herritarrek denboran zehar egindako demandarako, edo auzitegietara joko duen edo errespetatu egingo duen gehiengoak bere udalerria eratzeko duen borondatea, Bizkaiko Foru Arauak ezarritako prozeduraren bidez.

Tamalez, Mikel Legardari emandako erantzunean, ministroak adierazi du `Gobernuaren jarrera Legeak ezartzen duena baino ezin dela izan, udalerri berri bat eratzeko atalasea 5mila biztanlekoa izan behar dela ezartzen baitu (…) Proposamen honek ez du legea betetzen eta, beraz, ezin dugu babestu´.